Dodatek pielęgnacyjny – komu przysługuje i ile wynosi?

Dodatek pielęgnacyjny to świadczenie przysługujące osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji. Jest to jeden z dodatków, który można otrzymać wraz z emeryturą lub rentą. Sprawdź, kto może się ubiegać o przyznanie tego świadczenia oraz ile ono wynosi. W tym artykule wyjaśniamy także różnice pomiędzy dodatkiem pielęgnacyjnym a zasiłkiem pielęgnacyjnym. 

Czym jest dodatek pielęgnacyjny?

Dodatek pielęgnacyjny to świadczenie, które przysługuje osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. Stanowi on dodatek do comiesięcznej emerytury lub renty. Świadczenie to wypłaca się wszystkim osobom powyżej 75. Roku życia. Osoby poniżej tego wieku otrzymują dodatek pielęgnacyjny, jeśli są niezdolne do samodzielnego funkcjonowania. 

Komu przysługuje dodatek pielęgnacyjny?

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje z urzędu wszystkim emerytom, którzy ukończyli 75 lat. ZUS automatycznie dolicza kwotę dodatku do emerytury, dlatego seniorzy nie muszą składać żadnego wniosku o przyznanie świadczenia ani przedstawiać oświadczenia o swoim stanie zdrowia. Dodatek pielęgnacyjny przyznawany jest także osobom, które z powodu swojej sytuacji zdrowotnej nie są w stanie pracować i samodzielnie funkcjonować. W takim przypadku świadczenie przyznawane jest na wniosek zainteresowanej osoby. Dodatek zostanie przyznany, tylko jeśli lekarz orzecznik ZUS (komisja lekarska ZUS) stwierdzi, że dana osoba jest całkowicie niezdolna do pracy lub samodzielnej egzystencji. Żeby ubiegać się o dodatek, trzeba złożyć w placówce ZUS oświadczenie o stanie zdrowia, które wystawia osobie chorej lekarz prowadzący (nie wcześniej niż na miesiąc przed dniem złożenia wniosku). Dodatku pielęgnacyjnego nie otrzymają osoby, które przebywają w domu opieki społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym powyżej dwóch tygodni w miesiącu. 

Dodatek pielęgnacyjny – gdzie i jakie dokumenty należy złożyć?

Instytucją odpowiedzialną za wypłacanie dodatku pielęgnacyjnego i przyznawanie prawa do niego jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jak już zostało wspomniane, obowiązek składania wniosku dotyczy tylko i wyłącznie osób poniżej 75. roku życia. Seniorzy, którzy przekroczyli ten wiek, otrzymują dodatek pielęgnacyjny z urzędu i nie muszą się o niego w żaden sposób ubiegać. Osoby ubiegające się o świadczenie ze względu na stan zdrowia muszą złożyć do placówki ZUS niezbędne dokumenty, takie jak wniosek o dodatek pielęgnacyjny, zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie oraz ewentualnie inną dokumentację medyczną. Osoby przebywające czasowo w zakładzie opiekuńczym muszą dodatkowo okazać decyzję o skierowaniu do ośrodka lub inny dokument potwierdzający pobyt w takiej placówce. Dokumentację można złożyć osobiście w dowolnej placówce ZUS lub online za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Sprawę załatwić można także przez pełnomocnika albo za pośrednictwem poczty polskiej, wysyłając dokumenty na adres urzędu. Lekarz prowadzący leczenie może przekazać do urzędu formularz dotyczący stanu zdrowia pacjenta za pośrednictwem swojego profilu PUE. 

Wniosek o dodatek pielęgnacyjny jest rozpatrywany przez ZUS, który przeprowadza analizę wniosku i dokumentacji. To kiedy ZUS załatwi sprawę, może więc bardzo się różnić w zależności od sytuacji. Od każdej decyzji urzędu można się jednak bezpłatnie odwołać w terminie miesiąca od doręczenia decyzji. 

Dodatek pielęgnacyjny a zasiłek pielęgnacyjny 

Dodatek pielęgnacyjny i zasiłek pielęgnacyjny to dwa odrębne świadczenia, które nie przysługują jednocześnie. Dodatek przyznawany jest przez ZUS razem z kwotą emerytury lub renty. Zasiłek pielęgnacyjny to świadczenie przysługujące dziecku z niepełnosprawnością, osobie niepełnosprawnej powyżej 16 lat, która posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (jeśli niepełnosprawność powstała przed 21. rokiem życia) oraz osobom powyżej 75 lat. Zasiłek przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków związanych z opieką nad osobą niezdolną do samodzielnego funkcjonowania. Organem odpowiedzialnym za ustalanie prawa do zasiłku jest urząd miasta lub gminy, a decyzję w sprawie przyznania prawa do świadczenia wydaje powiatowy zespół orzekania o niepełnosprawności. Podstawowa różnica między dodatkiem i zasiłkiem pielęgnacyjnym jest taka, że dodatek pielęgnacyjny to świadczenie dla osób posiadających prawo do emerytury lub renty z ZUS, a zasiłek może być przyznany niezależnie od innych świadczeń. Zasiłek pielęgnacyjny jest ponadto formą pomocy udzielaną wyłącznie na wniosek zainteresowanej osoby. To oznacza, że nie przysługuje nigdy z urzędu niezależnie od wieku potencjalnego świadczeniobiorcy. Podsumowując, nie można pobierać dodatku pielęgnacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego jednocześnie. Osoba, która uzyskała prawo do obydwu świadczeń, musi wybrać jedno z nich. Może oczywiście wybrać wyższe świadczenie. 

Ile wynosi dodatek pielęgnacyjny?

To, ile wynosi dodatek pielęgnacyjny lub zasiłek pielęgnacyjny, jest ściśle określone w przepisach. Dodatek pielęgnacyjny jest dodatkiem do świadczenia emerytalnego lub rentowego, dlatego jego wysokość zmienia się wraz z marcową waloryzacją emerytur i rent. Obecnie dodatek pielęgnacyjny wynosi 294,39 zł. Od 1 marca 2024 zostanie najprawdopodobniej podwyższony do 324,39 zł. Wypłata dodatku następuje zawsze razem z wypłatą emerytury lub renty. Zasiłek pielęgnacyjny to z kolei świadczenie, które nie podlega corocznej waloryzacji. Jego wysokość ustalana jest co 3 lata na podstawie badań progu wsparcia dochodowego rodzin. Najbliższa weryfikacja wysokości świadczenia przypada na rok 2024. Zasiłek pielęgnacyjny wynosi obecnie 215,84 zł miesięcznie. Jeżeli wysokość świadczenia nie zostanie podniesiona przy najbliższej weryfikacji, różnica pomiędzy kwotą dodatku i zasiłku będzie się pogłębiać, co niekorzystnie wpłynie na sytuację osób, którym nie przysługuje prawo do dodatku pielęgnacyjnego.