Emerytura dla matek. Świadczenie Mama+

Od 1 marca 2019 roku można ubiegać się o rodzicielskie świadczenie uzupełniające zwane także emeryturą dla matek lub emeryturą „Mama 4+”. W tym artykule wyjaśniamy, komu przysługuje to świadczenie i jakie warunki trzeba spełnić, żeby się o nie ubiegać. 

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające, czyli „Mama 4+” – dla kogo?

Emerytura „Mama 4+” to potoczna nazwa rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, które stanowi wsparcie dla rodziców co najmniej czwórki dzieci. Świadczenie to ma wesprzeć osoby, które zrezygnowały z pracy zawodowej na rzecz wychowywania dzieci lub z tego powodu w ogóle zatrudnienia nie podjęły. Emerytura „Mama 4+” przysługuje:

- matkom, które osiągnęły wiek emerytalny, czyli ukończyły 60 lat i urodziły lub tylko wychowały co najmniej 4 dzieci;

- ojcom, którzy osiągnęli wiek emerytalny, czyli ukończyli 65 lat i wychowali samodzielnie co najmniej 4 dzieci, ponieważ ich matka zmarła lub je porzuciła.

O rodzicielskie świadczenie uzupełniające mogą ubiegać się osoby, które z wymienionych powodów nie były w stanie wypracować minimalnej emerytury. Do tej pory rodzicom, którzy z powodu obowiązków rodzicielskich nie odkładali składek na ubezpieczenie społeczne, nie przysługiwała nawet najniższa emerytura. Teraz się to zmieniło. Świadczenie rodzicielskie przysługuje osobom, które wychowały dzieci własne lub współmałżonka, a także tym, którzy przyjęli dzieci pod opiekę w ramach rodziny zastępczej. Emerytura „Mama 4+” jest przyznawana wyłącznie na wniosek. Potrzebny w tym celu druk można pobrać na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub w stacjonarnym oddziale ZUS. Do prawidłowo wypełnionego wniosku należy dołączyć dokumenty takie jak:

- numery PESEL dzieci;

- o świadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej i materialnej;

- inne dokumenty, które mogą mieć wpływ na przyznanie świadczenia (np. orzeczenie sądu o sprawowaniu opieki zastępczej nad dzieckiem)

Wniosek i oświadczenia należy poprzeć odpowiednimi zaświadczeniami, np. z urzędu skarbowego, urzędu gminy czy byłego zakładu pracy. Wypłata świadczenia przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych podjął decyzję o jego przyznaniu. 

Ile wyniesie świadczenie Mama 4+ w 2024 roku?

Wysokość uzupełniającego świadczenia rodzicielskiego zależna jest od wysokości dochodów uprawnionej osoby. Jeżeli rodzic w ogóle nie pobiera emerytury lub renty, świadczenie zostanie przyznane mu w wysokości minimalnej emerytury, która od marca 2023 wynosi 1588,44 złotych brutto. Wysokość najniższego świadczenia emerytalnego waloryzowana jest co roku o wskaźnik inflacji. Według ostatnich prognoz wskaźnik waloryzacji może wynieść 12,3 procent. To oznacza, że minimalna najniższa w 2024 roku może wzrosnąć z 1588,44 zł złotych do około 1790 zł brutto. To daje kwotę 1510 złotych netto („na rękę”). 

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające przysługuje także osobom, które pobierają emeryturę lub rentę, ale w wysokości niższej niż minimalna emerytura. Wtedy kwota emerytury dla matek będzie stanowić dopełnienie do najniższej emerytury. Będzie więc równa różnicy pomiędzy wysokością emerytury minimalnej a wysokością emerytury lub renty pobieranej przez rodzica. 

Kto nie dostanie emerytury dla matek?

Wysokość rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego nie może być wyższa od minimalnej emerytury. Emerytura „Mama 4+” jest bowiem świadczeniem dla osób, które znalazły się w wyjątkowo trudnej sytuacji materialnej z powodu rezygnacji z pracy na rzecz wypełniania obowiązków rodzicielskich. To oznacza, że emerytury dla matek nie otrzymają ci, którzy pobierają emeryturę lub rentę w wysokości kwoty minimalnej lub wyższą. Świadczenie nie przysługuje osobom aresztowanym i odbywającym karę więzienia lub pozbawionym praw rodzicielskich. Rodzice w trakcie pobierania świadczenia uzupełniającego muszą w mieszkać na terenie Polski. Biorcy świadczenia mają także obowiązek informowania o wszelkich zmianach, które wpływają na przyznawanie świadczenia lub jego wysokość.